فرهنگنامه روش های یوگا

25 مارس 2015 درمقاله های یوگا نظر بدهید 4551 بازدید

– کندالینی یوگا :
یوگای آیین تانترا که یه اعتقاد بعضی آیین هرسمی احتمالا از ایران در آن نفوذ کرده به هشت چاکرا معتقد است که در ستون فقرات تا تاج سر جای دارند و مراحل صعود روحی محسوب می شوند تانترا گرایش به ریاضت ندارند.
– راجا یوگا :
یوگای جمع آوری و تدوین شده بوسیله پاتنجلی است که بیشتر بر مبنای ریاضت محض بنا شده و هشت مرحله دارد.

– آنتامورنا (سکوت ذهن ) :
تمرینی به منظور مشاهده ذهن است . در تمرین شخص ناظر , بر تمامی افکار خویش است تا ضمن درک کردن به مرحله رهایی افکار ومهار ذهن آشفته به مرحله سکوت ذهن برسد.

– هاتا یوگا ( حرکات آرام ) :
شامل حرکاتی آرام و کششی است که در طول انجام حرکت با تمرکز بر تنفس و آگاهی بر ناحیه مورد نظر انجام می گیرد.
– یوگانیدرا ( وانهادگی ) :
شامل چرخش آگاهی به طور سیستماتیک در بدن بوده و در حالت خوابیده با آگاهی از تک تک اعضا بدن و رهایی آنها انجام می شود. این تکنیک بسیار نزدیک به ریلکسیشن می باشد و با تصویر سازی و پسخوراند ذهنی (بیوفیدبک) همراه است.
– پراتیاهارا ( جدایی ذهن از عالم محسوسات ) :
مرحله ای که عموما بعد از تمرینات هاتا یوگا و یا بدون آن انجام می شود.
– تراتاکا ( تمرکز بر بی نهایت در طبیعت و یا محیط بسته بر جسم ) :
در این تمرین تمرکز بر یک موضوع تصویر , شکل و یا جسم انجام می گیرد اما تمرکز بر شعله شمع عمومیت دارد.تراتاکا می تواند بر جسم بیرونی , موضوع و یا تصویری درونی و یا ترکیبی از هر دو باشد.
– مانترا ( ذکر , روبست ) :
در فرهنگهای اسلامی , یوگا , بودیسم و زرتشتی مشترک بوده و عبارت است از تکرار یک واژه در ذهن برای ایجاد آرامش , تعادل و هماهنگی است که با مفهوم ذکر خفی و جلی در صوفیه نزدیک است (شایگان ۱۳۷۵ ).
– عرفان :
عرفان در زبان عرب یعنی شناختن و دانستن پس از نادانی است (کیانی نژاد ۱۳۷۷). عرفان طریقه معرفت نزد آن دسته از صاحب نظران است که بر خلاف اهل برهان در کشف حقیقت بر ذوق و اشراق بیشتر اعتماد دارند تا بر عقل و استدلال.محققان طریقه عرفان را طریقه ای می دانند که در آن بین اقوام گوناگون جهان اشتراک شباهت هست ( زرین کوب ۱۳۶۹ ).عرفان به دو بخش آفاقی یا برون گرا و یا طریقت بیرونی و عرفان انفسی یا عرفان درون گرا یا طریقت بیرونی تقسیم می شود که اغلب ترکیبی از هر دو در بشتر نقاط دیده می شود.در عرفان انفسی , نفس فردی و جزیی سالک از حدو مرز خویش فراتر می رود و با نامتناهی یا نفس کلی یگانه می شود یا در جهت یگانگی پیش می رود.عرفان آفاقی به مدد حواس به برون سو نظاره و تامل می کند.عارف آفاقی همانندی و یکسانی خود را به کار می گیرد , تکثر اعیان خارجی , دریا , آسمان , خانه ها و درختها را با نگرش عارفانه دگرگون می یابد و واحد یا وحدت را در آنان متجلی می یابد که به آن وحدت در کثرت گویند( وت استیس/ خرمشاهی ۱۳۷۹).
– استغاثه و حرکت گرایی عارفانه :
اجازه تخلیه روان تا جایی که ” هر چه می خواهد دل تنگت بگو ” و عبور از آن در مراحل مختلف است. در فرهنگ اسلامی شوق عاشقانه عارف برای در ک خداوند با گریه و تضرع و به زبان آوردن آنچه در درون داردو توبه آغاز می شود و به حرکتی عاشقانه و ممتد تبدیل می گردد که لحظه ای نیز باز نمی ایستد , بی شباهت به دیانت حرکتی برگسون نیست . خدا را عبارت از عشق یا موضوع عشق می داند و عرفان وسیله تلاقی با مساله وجود خدا را به طور تجربی فراهم می سازد ( زرین کوب ۱۳۶۹ ).
– سماع , وجد , شور , حال , رقص و آواز :
سماع رقص خاصی که بر اثر جذبه , ذکر , سماع و حال پدید می آید و در سالک بیخودی و شوریدگی بوجود می آورد , اگر این حرکات موزون باشد ” رقص ” و در صورتیکه غیر موزون باشد ” اضطراب ” نامیده می شود. گاه با شعر و موسیقی و آواز انجام می شود ( کیانی نژاد ۱۳۶۶ ).
– ماساژ :
بخش مشترکی بین فرهنگ ایرانی , هندی و چینی محسوب مس شود.در ایران اصطلاحا به آن مشت و مال و مالش گفته می شود و در آیورودا ( طب سنتی هندی ) ماساژ می تواند بوسیله فشار به نقاط خاصی صورت پذیرد ( مارما درمانی ) و یا با کف دست انجام شود ( واسانتالاد/عامری ۱۳۷۶ – ماهاریشی / قلعه بیگی ۱۳۷۷ ) . در طب چینی به آن فشاری اطلاق می شود که عبارت است از وارد آوردن فشار به نقاط خاصی از بدن (Acupressure).
– مراقبه متعالی ( مدیتیشن ) :
مراقبه یا فرنشینی مشترک در یوگا ( بخشی از مرحله دهیانا ) عرفان اسلامی و زرتشتی است. در هر سه فرهنگ با ذکر یا بدون ذکر ( مانترا ) قابل انجام می باشد. با هدف تخلیه ذهن از تمامی چیزها و بوجود آوردن نوعی خلا برای درک حقیقت انجام می گیرد.
– ویپ آسانا ( چله نشینی و سفر به درون و یا مراقبه بصیرت ) :
در عرفان اسلامی و بودیسم برای آشکار شدن من درونی , رهایی از قیدها و همچنین سفر روحانی انجام می گیرد.
– حرکات موزون :
در ورزش باستانی ایران که بی شباهت به رقص و آیروبیک هم نیست انجام می شود. این روش برگرفته از عرفان میتراییسم می باشد . این حرکات از سنتهای اسلامی نیز تاثیر گرفته و سبب وجد و آرامش روانی می گردد.
– تمرین در فضای باز :
عموما در کوه انجام شده و تر کیبی از روشهای بالا در آن بکار گرفته شده است.